Description

Dünyanın en pahalı baharatlarından biri olan safranın ana vatanı Güneybatı Asya’dır. İran, İtalya, Fransa ve İspanya’da da yetiştirilen safran özellikle kimya ve ilaç sanayinde kullanılır. Kendine özgü safran rengi ve keskin kokusundan dolayı kumaş boyası ve parfüm üretiminde de yer alır. Sıra dışı bir aromaya sahip olan bitki özellikle Arap mutfağında yaygındır. Anadolu’da genel olarak ilaç olarak kullanılan safran günümüzde Hint, İran, Avrupa, Fas ve Orta Asya yemeklerinde favori bir baharattır.

Safran Nedir?

Soğanlı bitkiler ailesinden gelen safran tohumu ekildikten sonra 20-30 santimetreye ulaşır ve sonbaharda çiçek açar. Üç tepeciğe sahip olan mor renkli bitkinin tepecikleri kurutularak dünyanın en değerli bitkisel tozu olan safranı oluşturur. Anadolu’da Hititlerden bu yana yetiştirilen safran özellikle Urla ve Safranbolu’da yetiştirilir. Ancak tarımının zor olması ve ekonomik nedenlerden dolayı günümüzde safran İran ve İspanya’dan alınır.

Güçlü bir kokuya sahip olan safran baharat olarak acımsı ve keskin bir tada sahiptir. Ilık su içerisine atıldığında altın rengi verir. Peki, faydaları ve pahalılığı ile öne çıkan safran ne demek? Suya verdiği sarı renginden dolayı Arapçada sarı anlamına gelen asfar kökünden türeyen safran yağışlı ve ılıman iklimi seven bir bitkidir.

Safran Faydaları Nelerdir?

İçeriğinde yer alan mineral ve vitaminler soğuk algınlıklarında ateş düşürücü ve enerji verici etki gösterir. Akciğer hastalıklarında özellikle bronşit ve astım rahatsızlıklarında etkilidir.

Kalp rahatsızlıklarını engellediği ve kalbi koruduğu düşünülmektedir.

ABD’de yapılan araştırmalarda safranın iştah kontrolünde etkili olduğu gözlenmiştir. Safranın yeme isteğini azaltarak beslenme bozukluklarına iyi geldiği vurgulanmaktadır. Diyet sırasında ortaya çıkan stres ve anksiyeteye karşı yatıştırıcı etkisi tespit edilmiştir.

Yapılan bilimsel çalışmalarda safranın duygusal kontrol bozuklularını düzenlemesi safranın bir diğer faydasıdır. Vücutta serotonin düzeyini kontrol altına alan bitki depresyon başta olmak üzere birçok psikolojik soruna çözüm sağlayabilir.

Sinirleri uyaran etkisi sayesinde erkeklerde cinsel performansı ve isteği artıran safran kadınlarda adet döneminde meydana gelen ağrıların hafiflemesini sağlar.

Antioksidan ve anti kanserojen etkileri ile dikkat çeken safran kanserli tümörlerin yayılmasını engeller ve tümörlerin küçülmesine yardımcı olur.

Hafızayı güçlendirir ve son yıllarda Alzheimer tedavisinde alternatif bir yöntem olarak kullanılmaktadır.

Safran tozu kullanılarak hazırlanan yüz maskeleri cildin daha canlı ve pürüzsüz görünmesini sağlar.

Bunların dışında safran diş sağlığı üzerinde de etkilidir. Diş eti kanamalarından diş çürüğü oluşumunun engellenmesine kadar birçok faydalı etkiye sahip olan bitki gözler de dâhil olmak üzere birçok organın çalışmasını düzenler.

Safran Kalori ve Besin Değeri Nedir?

100 gram safranın kalori değeri 310’dur.

11 gram protein,

65 gram karbonhidrat,

148 mg sodyum,

1724 mg potasyum,

6 gram yağ içerir.

Geçmişten bugüne halk arasında ilaç olarak kullanılan safran bakır, çinko ve manganez gibi sağlık açısından büyük önem taşıyan mineraller içerir. Kalsiyum ve demir açısından da zengin olan bitki B, C ve A grubu vitaminler ihtiva eder. Karotenoidler, likopen ve zeaksantin başta olmak üzere 150’nin üzerinde aromatik bileşik içeren safrana parlak altın sarısı rengi veren α-krosindir.

Safran Nasıl Yetiştirilir?

150’nin üzerinde aromatik yağa sahip olan safranın tarımı oldukça zahmetlidir. 100 gram safran elde etmek için neredeyse 1 dönümlük alana ekim yapılır. Safran çiçeği üzerindeki her bir tepecik sabah güneş doğmadan önce tek tek el ile toplanır. Yalnızca yarım kilo safran için 75 bin çiçekten toplanan 225 bin tepeciğin kullanılması gerekmektedir.